Αύγουστος σημαίνει φτηνά τσιγάρα
Γράφει ο Γρηγόρης Μπακλώρης
Είκοσι καλοκαίρια πίσω σε μία άδεια Αθήνα όπου το κίτρινο τρόλευ αποτελούσε το σήμα κατατεθέν της πόλης ο Ρένος Χαραλαμπίδης μας συστήνει τα “φτηνά τσιγάρα“. Η συγκεκριμένη ταινία έγινε σταθμός για τους ρομαντικούς – μοναχικούς θεριστές της Αυγουστιάτικης Αθήνας.
Είναι τόσα πολλά αυτά που μπορούν να αναλυθούν και να ειπωθούν για την ταινία που με φοβίζουν για το αν ξεπεράσω το όριο της αμετροέπειας. Η δικιά μου αντίληψη για την ταινία είναι ότι πραγματεύεται την ρομαντική μοναχικότητα των ανθρώπων μέσα σε μία καθημερινότητα με αναρίθμητα προβλήματα, (όπου ξεπροβάλλουν φιγούρες με εντελώς αλλόκοτους διαλόγους) βουτηγμένα μέσα στην παλέτα της παραφροσύνης της αστικής ζωής.
Ο πρωταγωνιστής θυμίζει μποέμ τύπο, σαν ένας ποιητής που λατρεύει την αυτοχειρία αλλά προτιμά να ζεί σε μία στασιμότητα, να αργοπεθαίνει, σαν να μην έχει τίποτα σημασία, καπνίζει και πίνει καφέ στο ίδιο στέκι με τους ίδιους ανθρώπους κάθε μέρα.
Παρακολουθώντας την ταινία σε πολλα σημεία θεωρώ ότι ο Ρένος Χαραλαμπίδης έβλεπε την κρίση που ήρθε στην Ελλάδα. Τα ερωτικά προβλήματα, το χαμηλό και ευτελές επίπεδο της ασημαντότητας των διαλόγων μαρτυρούν την ηθική και πνευματική κατάπτωση των Ελλήνων που σε μεγάλο βαθμό το συναντάς και τώρα. Πόσο ασήμαντα είναι όλα, ο καθένας να ζεί το δράμα του και ο πρωταγωνιστής να ψάχνει αυτό που λείπει πιό πολύ από ποτέ σε όλους μας, επικοινωνία. Η ταινία είναι μία σονάτα μελαγχολίας, ένα πεζό ποιήμα όπου και να μην την παρακολουθείς και απλά ακούς τους διαλόγους σίγουρα θα σου δημιουργήσει εικόνες.
Κινηματογραφικά ο Ρένος Χαραλαμπίδης κινείται σε ένα φιλμ νουάρ άλλης εποχής, κατάφερε να βγάλει ατμόσφαιρα (αρκετά δύσκολο), μουσικά καταφέρνει να ξύσει πληγές, απωθημένα, διότι όλοι μας ζούμε στο παρελθόν κατά κάποιον τρόπο. Ο Ρένος είπε μέσα σε 120′ όλα όσα δεν μπορούμε να φωνάξουμε ακόμα και όταν είμαστε μπροστά στον καθρέφτη μας ολομόναχοι. Ένας αγώνας με τον εαυτό μας, όπου φοβόμαστε να τον γνωρίσουμε πραγματικά.
Θα μπορούσα να γράφω ακατάπαυστα για μέρες για την ταινία, κάθε σκηνή – ατάκα έχει βαθύτατες φιλοσοφικές προεκτάσεις. Το πως τελειώνει υποδηλώνει όμως το αυτονόητο, ο έρωτας είναι η απάντηση και η διαφυγή σε όλα τα προβλήματα.